Interview met Merel Barendsen, social learning expert bij De Opleidingscoach.

Social learning is een hot topic in de L&D-wereld. Dat bleek ook op de VOV Pitstop ‘Social and Collaborative learning’ in januari. Toch roept het thema nog veel vragen op bij L&D-professionals. Daarom gaan we in gesprek met Merel Barendsen, social learning expert en L&D-consultant bij De Opleidingscoach. Merel geeft je de tendensen en succesfactoren van social learning mee. 

Welke tendensen rond social learning merk je op in de business?  

Social learning is uiteraard niet nieuw. Het vindt al plaats sinds mensgeheugenis. Maar een van de tendensen die we steeds meer zien terugkomen in organisaties is dat er wordt ingezet op een nieuwe visie op leren waarbij lerenden zelf ‘in the driver’s seat’ zitten. Informeel en sociaal leren maken hier ook onderdeel van uit, ondermeer door de populariteit van het 70-20-10 model. Maar lerenden zelf verantwoordelijkheid laten opnemen voor hun eigen leerproces blijkt niet zo evident in de praktijk.

Wat is er nodig opdat lerenden meer in de drivers seat van hun eigen ontwikkeling gaan zitten?

Ik beschouw het leer- en ontwikkelingsproces van medewerkers als een gedeelde verantwoordelijkheid. Niet alleen L&D maar ook het hoger management, directe leidinggevenden, collega’s en uiteraard de lerenden zelf dienen hier verantwoordelijkheid voor op te nemen. L&D heeft uiteraard wel een belangrijke ondersteunende rol om een context te creëren waarin iedereen die verantwoordelijkheid kan en wil opnemen.

Helaas merken we dat er in sommige organisaties nog steeds de opvatting ‘leren=opleiden’ heerst. L&D heeft dus ook een sensibiliserende rol om meer bewustzijn te creëren rond het belang van (sociaal) leren en ieders rol en verantwoordelijkheid hierin.   

Tijdens de VOV Pitstop introduceerde je een ‘learning campaign’ als manier om meer buy-in te creëren voor sociaal leren. Wat versta je hieronder?

Een ‘learning campaign’ lijkt in feite erg op een marketing campaign. Het doel van een marketing campaign is om potentiële klanten bewust te maken van een product of dienst en hen ervan te overtuigen om over te gaan tot de aankoop ervan. Marketeers weten goed in te spelen op de behoeftes van hun klanten en spreken in een taal die met hen resoneert. De combinatie van dergelijke marketing mechanismen en instructional design methodologieën staan centraal bij een learning campaign.

Een learning campaign is een manier om mensen te sensibileren en om deze shift in leren en de bijbehorende verantwoordelijkheden te ondersteunen. Met een campagne dien je een ‘sense of urgency’ te creëren voor een gedragsverandering en het belang hiervan te benadrukken voor stakeholders.

Wat zijn succesfactoren voor social learning?

Als we succesvol willen zijn met onze initiatieven om social learning te stimuleren dan moeten we eerst nagaan hoe sociaal leren nu al plaatsvindt in de organisatie. Voor mij is dit – het identificeren - de eerste stap naar het stimuleren van social learning. Een mooie quote van Julie Dirksen dat dit illustreert is: “To best focus your efforts, try to identify the things that people are already doing and figure out ways to support them.”

Vragen die we moeten stellen zijn:

• ‘Wie zijn de spilfiguren in onze organisatie die een belangrijke rol vervullen in het sociale leerproces van (enkele/een groep) medewerkers?’
• ‘Wat zijn belangrijke activiteiten of momenten die kennisdeling en co-creatie in gang zetten?’
• ‘Op welk momenten in de loopbaan van onze medewerkers is sociaal leren vooral van belang?’

Door te identificeren hoe sociaal leren al plaatsvindt en dit zichtbaar te maken kunnen we veel gerichter het sociale leerproces van onze medewerkers ondersteunen.

Wat zijn concrete manieren of werkvormen waarop dit ondersteund kan worden?

In ieder van ons is al veel kennis aanwezig en door het creëren van mogelijkheden om dit met elkaar te delen komen we al een behoorlijk eind. Ik geloof erin dat er al meer leerimpact gecreërd kan worden door tijdens formele leeractiviteiten meer ruimte te bieden voor kennisdeling tussen deelnemers. Belangrijk hiervoor is dat we trainers ondersteunen in het leren toepassen van nieuwe tools en werkvormen die kunnen aanzetten tot sociaal leren en hen uiteraard helpen om de controle over het proces te ‘durven’ loslaten. Vanuit De Opleidingscoach ondersteunen we niet alleen trainers maar ook experten. Door middel van een ‘train the expert’-sessie geven we vakinhoudelijke specialisten de nodige handvaten mee om van pure kennisoverdracht meer in te zetten op (het faciliteren van) sociaal leren.

Een ander voorbeeld dat tijdens de VOV Pitstop werd toegelicht is het organiseren van “fuck-up days”, bijeenkomsten waarbij werknemers faalervaringen delen. Falen is nog vaak taboe terwijl het in feite doodnormaal is. Zelfs de meest succesvolle mensen slagen niet in alles wat ze doen. We kunnen vaak meer leren uit elkaars faalervaringen dan uit best practices. Hier openlijk voor uitkomen en dit delen van faalervaringen met elkaar vraagt om (het creëren van) een cultuur van vertrouwen en veiligheid.

Ondersteuning nodig bij het stimuleren van social learning? Bekijk wat onze consultants voor u kunnen betekenen.